نصب ویپ و راه اندازی (voip)
امروزه با توجه به پیشرفت های روز افزون در صنعت و تکنولوژی های مختلف، افراد و سازمان ها هم نیازمند تغییرات و به روز شدن هستند. هدف از این مقاله بررسی مراحل نصب و راه اندازی ویپ voip ، سیستم تلفنی تحت شبکه یا همان IPPBX در کسب و کار شما و نحوه ی به کارگیری آن است.
در شروع به بررسی پیش نیازهای راه اندازی ویپ VoIP می پردازیم. پیش از راه اندازی ویپ در سازمان، می بایست بستر شبکه داخلی یا همان LAN راه اندازی شود. هنگام راه اندازی شبکه باید به امکانات و قابلیت های تجهیزات شبکه هم دقت بسیاری نمایید. نکاتی از قبیل تعداد پورت سوئیچ ها، PoE بودن، پورت گیگ، نوع کابل ها، ارتباطات وایرلس و … باید مورد توجه قرار گیرند. پس از نصب تجهیزات پسیو شبکه و راه اندازی بستر اولیه، مسئله ی مهم دیگر راه اندازیDHCP سرور است که برای تخصیص آدرس های IP اتوماتیک به تجهیزات موجود در شبکه به آن نیاز داریم. همانطور که پیداست، نیازی به اینترنت برای راه اندازی ویپ نخواهیم داشت؛ و این مسئله ای است که در ذهن بسیاری از کاربران به اشتباه ایجاد شده است. نکته ی آخر برای راه اندازی سیستم تلفنی، آماده بودن خطوط و تحویل خطوط به هر صورتی که هستند (آنالوگ، دیجیتال یا ترانک SIP) می باشد تا به صورت یکپارچه به سیستم ویپ متصل شوند. یکی دیگر از مسائلی که ذهن افرادی که قصد راه اندازی این سیستم را دارند به خود مشغول می کند، نیاز به کابل کشی جدید برای به کارگیری ویپ است. این در حالیست که یکی از مزیت های VoIP، استفاده از بستر شبکه فعلی بوده و نیازی به پیاده سازی بستر جدید نیست. پس از راه اندازی کامل بستر شبکه، گام بعدی، بررسی نیازمندی ها و انتظارات کسب و کار یا سازمان از سیستم تلفنی ویپ می باشد؛ زیرا بسته به نیازمندی های مطرح شده می توان راهکارهای مختلفی را پیشنهاد داد. برای مثال می توان از رکورد مکالمات، منوی صوتی IVR، صف تماس، … نام برد. برای مدیریت یک شبکه ی ویپ و ارتباطات مبتنی بر آن، اصطلاحا به یک مرکز تلفن، سانترال یا همان IPPBX نیاز داریم. در ایران، در زمینه ی سانترال های سنتی، برندی همچون پاناسونیک شناخته شده است اما در زمینه ی ویپ، مرکز تلفن های IP کمتر شناخته شده اند و محصولات شرکت های معتبر به دلایل مختلفی یا به ایران وارد نمی شوند یا در صورت واردات نیز، قیمت های بالایی خواهند داشت.
یکی از راهکارهای مقرون بصرفه که بسیاری از شرکت ها، ویپ را با آن می شناسند، نرم افزار متن باز یا Open source استریسک Asterisk می باشد. پلتفرم و نرم افزار(Asterisk) از یک محیط مدیریتی Command Line بهره می برد و به همین دلیل برای سهولت در استفاده از این نرم افزار و تنظیمات آن، شرکت های مختلف فعال در این زمینه، نرم افزارهای گرافیکی و محیط WebGUI بر روی این پلتفروم تعبیه کرده اند که کار با این سیستم را به مراتب آسان تر کرده است. برای مثال نرم افزار های مشهور مختلفی مثل Issable ،Elastix ،FreePBX از جمله ی مشهورترین ها هستند.
قطعا مرکز تلفن می بایست برای ارتباط با شبکه ی مخابرات، از طریق خطوط تلفنی به این شبکه متصل شود. پس نیاز داریم تا خطوط شهری از هر نوعی که هستند را به مرکز تلفن متصل کنیم. برای این کار نیاز به مبدل یا گیت وی Gateway داریم. در صورتی که از مرکز تلفن استریسک استفاده می کنید، این امکان وجود دارد که کارت های تلفنی که اصطلاحا به کارت تلفنی استریسک هم شناخته می شوند را برای اتصال خطوط شهری آنالوگ یا دیجیتال، بکار بگیرید.
پس به طور کلی برای راه اندازی سیستم تلفنی ویپ روش های زیر وجود خواهند داشت:
1. مراکز تلفن تجاری و Embedded 2. نصب نرم افزار استریسک بر روی سرور + کارت یا گیت وی 3. نصب نرم افزار استریسک بر روی سرور مجازی + گیت وی البته روش دیگری نیز وجود دارد که استفاه از مراکز تلفنی ابری یا اصطلاحا CloudPBX/ HostedPBX می باشد که سعی می کنیم در مقاله ای دیگر در خصوص آن صحبت کنیم.
مراکز تلفن Embedded روش اول استفاده از مراکز تلفنی آماده می باشد. مرکز تلفن ها یک سری دستگاه هایی هستند که به صورت پیش فرض پلتفرم نرم افزاری بر روی آن ها تعبیه شده و یک محیط گرافیکی، برای انجام تنظیمات و مدیریت دارند. این مرکز تلفن ها را می توان به عنوان پایدارترین روش برای راه اندازی سیستم تلفنی نام برد. هر مرکز تلفن بسته به قدرت سخت افزاری که دارد، تعداد کاربر و تماس های همزمان مشخصی را پشتیبانی می نماید.
نصب نرم افزار استریسک بر روی سرور + کارت یا گیت وی در این روش سیستم تلفنی را بسته به خطوط آن مجموعه با استفاده از کارت یا گیت وی و سرور راه اندازی می کنیم. کارت های آنالوگ، دیجیتال، GSM بر روی سرور نصب شده و سپس نرم افزار استریسک یا FreePBX بر روی سرور نصب می گردد. سروری که برای سیستم تلفنی مجموعه انتخاب می کنید باید متناسب با نیازمندی های سیستم باشد. اگر تعداد خطوط شهری و E1 بالایی دارید و تعداد کاربر های شما زیاد است، باید یک سرور با قدرت خوب تهیه کنید توجه: در هنگام استفاده از کارت حتما باید یک سرور فیزیکی و مستقل برای این سیستم در نظر بگیرید و نمی توان به صورت مجازی (VM راه اندازی نمایید. تفاوتی که این روش با روش قبلی دارد، سخت افزار سرور و نصب نرم افزار می باشد. در روش قبلی متذکر شدیم که بر روی مرکز تلفن ها نرم افزارهای مربوطه به صورت پیش فرض با سخت افزار کاملا بهینه و استاندارد تعبیه شده اما در این روش علاوه بر نصب به نرم افزار، می بایست نگران نگهداری و کارایی سرور مجزا نیز بود.
نصب نرم افزار استریسک بر روی سرور مجازی + گیت وی این روش دقیقا مشابه با روش قبلی است با این تفاوت که می توانیم سرور را به صورت مجازی راه اندازی کنیم و لازم نیست حتما سرور فیزیکی تهیه شود. در این روش با بکارگیری گیت وی، دیگر باری (Load) جهت تبدیل خطوط مخابراتی به ویپ، بر روی سرور اعمال نمی شود.
بعد از راه اندازی مرکز تلفن و ارتباط با خطوط شهری، نیاز است تا کاربران نیز به سیستم تلفنی متصل شوند. برای کاربران ویپ نیز روش های مختلفی جهت بهره مندی از امکانات ویپ ارائه شده است. راهکار اصلی که تمامی قابلیت های ویپ را برای کاربر فراهم می کند، استفاده از تلفن های ویپ یا همان IPPhone ها هستند. اما در صورتی که دنبال کم کردن هر چه بیشتر هزینه ها در فاز اول هستید، می توانید از تلفن های نرم افزاری یا همان Softphone استفاده کنید. علاوه بر این در صورتی که در فاز مهاجرت از تلفن های سنتی به VoIP هستید، می توانید با بکارگیری گیت وی های آنالوگ FXS نیز، از تلفنی های معمولی خود استفاده نمایید.
